VN-verdrag Handicap, artikel 23: Recht op het stichten van een eigen gezin en recht op ondersteuning bij de opvoeding van kinderen
Ieder mens heeft wensen. Een goede gezondheid, geluk, vrienden, liefde, geld, een baan, een huis, een gezin, een kind…
Bij mensen met een verstandelijke beperking is dat niet anders. Maar als zij aangeven dat ze een kinderwens hebben, gaan alle alarmbellen rinkelen. Mensen met een verstandelijke beperking krijgen te maken met vooroordelen en stigma’s als het over kinderwens en ouderschap gaat. Dat terwijl het vormen van een eigen gezin een fundamenteel mensenrecht is, vastgelegd in het VN-verdrag Handicap (2006).
Een verstandelijke beperking is geen bepalende factor voor falend ouderschap. Wetenschappelijk onderzoek, nationaal en internationaal, toont aan dat ouders goed genoeg ouderschap kunnen laten zien wanneer ze:
- Hulp durven te vragen en kunnen accepteren;
- Toegang hebben tot goede op maat gesneden opvoedprogramma’s;
- Terug kunnen vallen op een steunend sociaal netwerk.
In gesprek over kinderwens en ouderschap
ASVZ wil dat mensen met een verstandelijke beperking een volwaardig, betekenisvol leven leiden. Kinderwens en ouderschap moeten daarbij bespreekbaar zijn. Sterker nog: het is onze plicht in gesprek te gaan en begeleiding te geven bij hun (vragen over) ouderschap. Maar hoe pak je dat op een respectvolle manier aan? Hoe zorg je dat cliënten weten waarvoor ze kiezen, wat hen te wachten staat én wat er allemaal bij komt kijken als ze kind(eren) gaan opvoeden? Op deze website vind je een toolkit met gratis hulpmiddelen om met mensen met een verstandelijke beperking, ouders en hulpverleners in gesprek te gaan over kinderwens en ouderschap. Hoe zorg je dat je je bewust wordt waarvoor je kiest en wat er allemaal komt kijken bij de opvoeding van kinderen?
Bekijk hier een video over de inhoud van de toolkit.
Op deze website vind je een toolkit met gratis te downloaden tools om met mensen met een verstandelijke beperking, ouders en familie, professionals en management in gesprek te gaan over kinderwens en ouderschap.
De toolkit bestaat uit negen onderdelen, die hieronder te vinden zijn. De volgende symbolen geven aan voor wie de tool bedoeld is:
* Professionals
+ Mensen meteen verstandelijke beperking
# Familie van mensen met een verstandelijke beperking
1. Handreiking Toolkit 'Kinderen, waar kies ik voor' *
In deze handreiking vind je achtergrondinformatie over het onderwerp kinderwens en uitleg over de inzet van de materialen uit de toolkit.
Lees deze handreiking voordat je de materialen gaat gebruiken. Na het lezen van de handreiking heb je een beter overzicht van hoe en wanneer je de diverse tools kunt inzetten.
Download: Handreiking Toolkit 'Kinderen, waar kies ik voor'
2. 'Visie op visie', stellingenspel *
Een stellingenspel waarmee hulpverleners hun eigen opvattingen kunnen ontdekken over kinderwens bij mensen met een verstandelijke beperking. Met dit spel kun je het onderwerp kinderwens en ouderschap in alle lagen van de organisatie bespreken.
Downloads:
3. Kinderwens: kijken naar keuzes, themabijeenkomsten *
Suggesties voor het organiseren van themabijeenkomsten voor begeleiders, management en bestuur, medische staf, orthopedagogen/psychologen, leerkrachten en anderen.
Reflecteer op jezelf als professional en de visie van jouw organisatie.
Download: Kinderwens: kijken naar keuzes
4. Wensenkwartet * + #
Het doel van dit spel is een beeld te krijgen van de leefwereld, wensen en toekomstverwachtingen van mensen met een verstandelijke beperking. Onderwerpen als school/opleiding, werk, vrije tijd, gezondheid, maar ook het vormen van een eigen gezin en opvoeding komen aan de orde.
Op een natuurlijke manier kun je met dit spel praten over deze onderwerpen, zonder vooroordelen. Ook kan het spel inzicht geven in de thema’s die bij volwassenen of jongeren actueel zijn.
Speel het spel met mensen met een verstandelijke beperking zelf, samen met hun familie, samen met professionals. Het spel is ook goed in te gebruiken op scholen in groepsgesprekken met leerlingen.
Inhoud: 100 kaarten. Het kwartetspel bestaat uit 25 categorieën, per categorie 4 kaarten.
Downloads:
5. Praten over de kinderwens: Oefenmateriaal voor het voeren van gesprekken met mensen met een verstandelijke beperking *
Wat doe je wanneer iemand met een verstandelijke beperking aangeeft graag een kind te willen? Wat doe je wanneer je vermoedt dat een iemand die je begeleidt misschien zwanger is?
Hoe start je het gesprek over het vormen van een eigen gezin op een neutrale en respectvolle manier? Wat zijn belangrijke onderwerpen om te bespreken? Welke attitude laat je zien? Welke vaardigheden heb je hiervoor nodig?
Met deze tool kun je met rollenspellen oefenen hoe je op een open, respectvolle wijze en zonder oordeel het gesprek voert over de kinderwens en het ouderschap dat daarbij hoort.
Het oefenmateriaal bestaat uit een handleiding, casuskaarten met rollenspellen, een observatielijst en evaluatievragen.
Downloads:
Handleiding en achtergrondinformatie
6. Bij wie kan ik terecht? Het sociale netwerk van mensen met verstandelijke beperkingen en een kinderwens in zicht +
Een belangrijke beschermende factor voor succesvol ouderschap is het kunnen terugvallen op een steunend sociaal netwerk.
Met deze tool maak je samen met je een overzicht van het sociaal netwerk in drie achtereenvolgende stappen:
- Je brengt in kaart welke contacten er zijn, hoe belangrijk die zijn en welke vorm van ondersteuning deze contacten geven;
- Vervolgens breng je in beeld met welke personen je cliënt het gesprek kan aangaan over haar/zijn kinderwens;
- Je bekijkt wie er echt zou kunnen helpen als er eenmaal een kind is en welke ondersteuning dan beschikbaar is of juist niet.
Werk nauw samen met de persoon met een verstandelijke beperking, haar/zijn partner en de familie.
Bekijk ook de video 'bij wie kan ik terecht?' hier
Downloads:
Handleiding met uitleg en toepassingsmogelijkheden
Grote ondersteuningskaarten: print er zoveel je nodig hebt
Kleine ondersteuningskaarten: print er zoveel je nodig hebt
7. Werkpakket: 'Weet ik waarvoor ik kies?' +
Veel dingen veranderen als je vader of moeder wordt en een gezin begint. Een kind kost tijd en geld en vraagt veel van je relatie. Goede woonruimte is nodig om het kind een veilig thuis te kunnen bieden. En het vereist nogal wat vaardigheden om een huishouden draaiend te houden en een kind te verzorgen en op te voeden. Het werkpakket ‘Weet ik waarvoor ik kies?’ helpt mensen met een verstandelijke beperking zich bewust te worden wat de keuze voor een kind zoal inhoudt.
Alle onderdelen van het werkpakket kun je hieronder downloaden.
Bekijk ook de video 'Weet ik waarvoor ik kies' hier
Downloads:
- Algemene handleiding
- Nadenken over het hebben van een eigen kind en het opvoeden hiervan:
- Wonen
- Geld
- Relatie
- Vaardigheden
8. Mijn kind wil een kind... #
‘Mijn kind wil een kind’, is een brochure voor ouders van mensen met een verstandelijke beperking. Wat kun je doen als ouders, wanneer je kind te kennen geeft zelf een eigen kind te willen?Belangrijk is om al vroeg over familieplanning en ouderschap te praten. In de deze brochure is hier meer over te lezen.
Download: Mijn kind wil een kind...
9. Zwangerschapsboek +
Jij en je partner verwachten een kind en jullie worden moeder en vader. Een gezonde zwangerschap is belangrijk voor de ontwikkeling van je kind. Dit zwangerschapsboek gaat over onderwerpen die je moet weten als je zwanger bent. Voor iedere maand van de zwangerschap staat de belangrijkste informatie opgeschreven.
Downloads:
Omslag van het zwangerschapsboek voor een multomap
Poster 'eten en drinken tijdens de zwangerschap'
Contact
We hopen dat deze website en het materiaal uit de toolkit nuttige handreikingen voor je zijn. Natuurlijk is de werkelijkheid grilliger dan we hier beschrijven. Elke situatie, elke unieke persoon met een verstandelijke beperking, elke cultuur vraagt om zijn eigen benadering. Daarom kun je de downloads ook aanpassen en op maat maken. Stuur een e-mail naar mhodes@asvz.nl voor meer informatie. Ook suggesties en aanbevelingen zijn van harte welkom!
In ruil voor het materiaal vragen we je om ons op de hoogte te houden van de effecten die je met het materiaal bereikt. Op die manier kunnen we onze kennis en ervaringen uitwisselen en komen we verder.
Video's
De koffer
Bij wie kan ik terecht?
Weet waar ik voor kies
